By Yürekten 
Cinsel yolla bulaşıyor ve kansere yol açıyor! Aşısı Rahim ağzı kanserine neden olan Human Papiloma Virüsü’nün (HPV) çok yaygın görülen, belirti göstermeyen ve cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyon olarak biliniyor. Jinekolojik Onkoloji ve Kadın Hastalıkları Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu, virüse karşı aşı yapılması önerilen yaş grupları ile ilgili de bilgiler verdi.
150’den fazla HPV tipi olduğuna dikkat çeken uzmanlar bunlardan HPV 16 ve 18 olarak adlandırılan virüslerin, dünya genelinde rahim ağzı kanserlerinin (servikal kanserlerin) yüzde 70’ine yol açtığını söylüyor.
Diğer yüksek tiplerden olan tip 31, 33, 45, 52 ve 58 olarak geçen virüslerin, serviks kanserlerinin yüzde 20’inde etkili.
HPV 16 ve 18 tip virüslerin ise anal kanserlerin de yüzde 85’ine sebep olduğu biliniyor.
HPV’ye bağlı en sık izlenen lezyonlar olan ve hastaları sadece fiziksel değil, aynı zamanda psikolojik ve sosyal olarak da oldukça etkileyen genital siğillerinin yüzde 90’ı HPV 6 ve tip 11 virüsleri nedeniyle ortaya çıkıyor.
HPV’ye bağlı hastalık yükünü azaltmak amacıyla, günümüze dek üç çeşit HPV aşısı geliştirilmiş ve kullanıma sunulmuştur.
Günümüzde, HPV aşıları hazırlanırken virüsün geni, bir konak (maya veya bakülovirüs) içerisine yerleştirilir ve böylece aşırı miktarda virus benzeri protein üretilir. Virüs benzeri proteinler şekil ve boyut açısından HPV’ye benzerler, fakat viral DNA içermedikleri için enfeksiyona veya kansere yol açmazlar.
Türkiye’de ikili ve dörtlü HPV aşıları mevcutken, daha fazla tip virüsü engelleyen dokuzlu aşıların da gelmesi için çalışmaların devam ediyor.
İkili aşı: HPV 16 ve 18’e karşı koruma sağlar. Dörtlü aşı: HPV 16 ve 18’e ek olarak, genital siğillerin etkeni olan HPV 6 ve 11’e karşı da koruma sağlar. Dokuzlu aşı: HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58’e karşı koruma sağlar.
11-12 yaşında kız ve erkek çocuklarda rutin HPV aşılaması önerilmektedir. Daha önce aşılanmamış veya aşı serisini tamamlamamış olan 13-26 yaşındaki kişilere de aşılama önerilir.
Doç. Dr. İlker Kahramanoğlu, kadınlarda özellikle 5 ek HPV tipinde, dokuzlu aşının sağladığı korumayı ikili ve dörtlü aşının sağlamadığını ve tedavide dokuzlu aşının tercih edilmesi gerektiğini söyledi.
İlerleyen yaşla birlikte HPV aşısının etkinliğinin azalması beklenmektedir. Bunun temel sebeplerinden biri, aşının koruma sağladığı HPV tipine karşı önceden olası maruziyettir.
Yine de 25 yaş üzerinde de ve hatta rahim ağzı öncüsü lezyonlar nedeniyle (CIN 2, 3) tedavi olmuş kadınlarda aşının rahim ağzı kanseri ve öncü lezyonlarını önlemede başarısı yüzde 70’lerdedir.
HPV aşıları, rahim ağzı kanseri öncü lezyonlarını ve rahim ağzı kanserinin yanısıra, dış genital bölge tümörlerini, anogenital siğilleri, HPV’ye bağlı anal, oral hastalıkları ve solunum yolundaki papillomaları da önlemede etkindir.